Nederlandse
Filosofie
Olympiade

De Nederlandse Filosofie Olympiade fungeert als een voorronde van de International Philosophy Olympiad. De essays worden daarom beoordeeld volgens de criteria van de IPO.

Juryleden beoordelen het essay op vijf verschillende criteria. Per criterium kennen zij een maximum van 2 punten en een minimum van 0 punten toe. Voor de beoordeling krijgen zij tijdens de NFO een evaluatieschema dat zij ondertekend inleveren bij de jurykamer.

De beoordelingscriteria luiden als volgt:

Relevantie
Punten worden toegekend op grond van de mate waarin het essay aansluit bij het gekozen citaat. Met andere woorden, de deelnemers tonen aan dat zij de focus op het onderwerp of de problematiek in het citaat kunnen vasthouden.

Filosofisch begrip
Punten worden toegekend op grond van de mate waarin het essay overtuigend aantoont dat de deelnemers filosofische begrippen en theorieën correct verwoorden, toepassen of herkennen. Met andere woorden, de deelnemers tonen aan dat zij een inhoudelijke kennis hebben van de filosofie.

Overtuigingskracht
Punten worden toegekend op grond van de kwaliteit van de analyse en de argumentatie. Met andere woorden, de deelnemers tonen aan dat zij filosofische vaardigheden als verheldering, analyse en logisch redeneren overtuigend beheersen.

Coherentie
Dit onderdeel betreft de formele structuur van het essay. Punten worden toegekend op grond van de mate waarin het essay geordend, leesvriendelijk en overzichtelijk opgesteld is. Met andere woorden, de deelnemers tonen aan dat zij hun essay met behulp van alinea’s, tussenkoppen, voetnoten, tussentijdse samenvattingen of aankondigingen (denkstappen) kunnen structureren.

Originaliteit
Punten worden toegekend op grond van de mate waarin het essay een persoonlijke toon heeft, of de persoonlijkheid van de deelnemers doorklinkt in hun tekst. Dit criterium is vaak controversieel of multi-interpretabel. Originaliteit betreft in dit geval niet het baanbrekende gehalte van het essay, maar de persoonlijkheid van de tekst.

Uitmuntende essays scoren goed op alle criteria. Docenten wordt aangeraden om deze beoordelingscriteria met hun leerlingen te delen, zodat ze weten waar ze op beoordeeld worden. Het evaluatieschema is hier in PDF beschikbaar:

Het evaluatieschema is gepubliceerd in:

Velema, F.P. & Groza, T. (2021). ‘Het schrijven van een filosofisch essay.’ In: Berendsen, D., Kienstra, N.H.H., Poortier, K. & Rombout, F. (red.), Filosofie op School: Handboek Vakdidactiek Filosofie. Amsterdam: Boom uitgevers, p. 222.

In het kader van haar onderzoek naar schrijvend leren bij filosofie, maakte Lieke Holdinga (Universiteit van Amsterdam) de onderstaande cheat sheet voor het beantwoorden van filosofische vragen. Ze presenteerde deze methode in een workshop voor docenten tijdens de Nederlandse Filosofie Olympiade 2024. Lieke Holdinga’s onderzoek is in maart 2024 gepubliceerd in Journal of Writing Research.

Houd er rekening mee dat de bovenstaande documenten geen garantie bieden voor het schrijven van een winnend essay tijdens de Olympiade. Het zijn middelen die kunnen helpen om een gestructureerd, coherent en overtuigend essay te schrijven. Net zo belangrijk zijn het vinden van je eigen stem, en het laten horen van een eigen geluid.